خاستگاه پرلیت

پرلیت
پیش از یادآوری خاستگاه و چگونگی پیدایش پرلیت، باید به چند واقعیت در این باره اشاره شود:
1- انباشته های پرلیت منحصر به ولکانیک های عهد حاضر است.
2- پرلیت ها بیشتر ترکیب ریولیتی دارند.

3- پرلیت های با بافت شیشه ای گاه در برگیرنده ابسیدین درون خود هستند که می تواند نشانه ای از تبدیل سنگ نخستین به پرلیت باشد.

4- پرلیت ها در مقایسه با ابسیدین از میزان آب بیشتر در ترکیب خود برخوردارند، حال آنکه درصد دیگر عناصر آن ها، بسیار نزدیک به هم است.

5- در مقطع نازک، سنگ پرلیت دارای ساخت و بافت پرلیتی است که به صورت ترک های کروی به چشم می خورد و حتی با چشم غیر مسلح نیز دیده می شود که پی آمد سرد شدن گدازه و هیدراتاسیون بعدی آن است.

6- در نتیجه آزمایش هایی ناشی از اندازه گیری نسبت های ایزوتوپی  D2O/H2O ، مشخص شده است که بخشی بزرگ از آب پرلیت خاستگاه جوی دارد.

7- بسیاری از مواد آتش فشانی اسیدی جوان که زمان کافی برای آبگیری نداشته و در اصل از نوع ابسیدین هستند، در میدان حرارتی پرلیت منبسط نمی شوند.

با توجه به واقعیت های یاد شده، اشاره ای به انگاره های گوناگون درباره خاستگاه پرلیت ضروری به نظر می رسد. نظریه های قدیمی، زایش پرلیت را پی آمد انجماد شتابزده ماگمای اسیدی به علت مبادله گرمایی تند با محیط فراگیر خود می دانند. ولی در این نظریه ها عوامل گوناگون همچون، میزان آب، اثر گازها و شرایط سردشدن هنوزناشناخته باقی مانده است.

نظریه ای دیگر، پیدایش پرلیت را نتیجه آبگیری ثانویه شیشه های ولکانیکی نظیر ابسیدین(پرلیتیزاسیون) و همچنین خاستگاه بخشی از آب موجود در پرلیت را از آب های جوی می داند در صورتی که خاستگاه همه آب موجود در ابسیدین تنها و تنها آب ماگمایی است. انگاره ای دیگر پیدایش سنگ پرلیت را پی آمد سردشدن شتابزده ماگمای اسیدی در شرایطی ویژه از فشار و میزان بخار آب بیان می کند. این نظریه چنین بیان می کند که گدازه های اسیدی با درون دشات مقادیری فراوان آب و گازهای فرار، در اثر کاهش ناگهانی فشار محیط مقداری خاکستر و پومیس تولیدی می کند. به گفته ای دیگر در اثر کاهش ناگهانی فشار محیط مقداری خاکستر و پومیس تولید می کند. به گفته ای دیگر در اثر کاهش ناگهانی فشار به هنگام بیرون ریختن ماگما، بخار آب و گازهای فرار به دام افتاده درون ماگما امکان آزاد شدن می یابند که باتوجه به غلظت و شتاب سنگ در سرد شدن، فضای پدید آمده فرصت بسته شدن نمی یابد و فرجام چینن شرایطی، پیدایش سنگی پر روزنه و تخلخل است. حال آنکه آب ماگمایی موجود در ماگمای افق های پایین تر، جای گرفته در زیر فشار به نسبت بالا، چنانچه تبادل دمایی در آنها شتابزده باشد به گدازه شیشه ای و در غیر اینصورت به گدازه هایی مانند ریولیت و داسیت تبدیل می شوند.

چسترمن در سال 1954 از مطالعه پرلیت های کالیفرنیا به این نتیجه رسید که پرلیت از ابسیدین در حضور بخار آب پدید آمده است. وی گامه های زیر را برای پرلیتی شدن ابسیدین پیشنهاد می کند:

1- جای گرفتن ابسیدین در پیکر گنبد،  سیل و دایک.

2- تبدیل ابسیدین به برش پس از جایگزین شدن.

3- مجاورت بخار آب با ابسیدین و دگرسان شدن ابسیدین به پرلیت.

4- دگرسانی نهایی بخشی از پرلیت به رس و نفوذ دوباره توده ریولیتی به درون پرلیت.

آب مورد نیاز می تواند از سنگ های مجاور یا سنگ میزبان آمده یا از تبلور ریولیت فراهم شده باشد سرنوشتی همسان نیز توسط افراد دیگر برای انباشته های پرلیت نقاط گوناگون نتیجه گیری شده است که از آن شمار انباشته سان برناردینو کالیفرنیا است که توسط رایت در سال 1945 بررسی شده است.

تیلور و ویلفلی در سال 1950 یک دایک را در نزدیکی ناتروپ در کالیفرنیا شرح می دهند که از پرلیت و ریولیت پر روزنه ساخته شده و یک توده گرانیتی و شیست را قطع می کند.

آب اولیه گدازه های آتش فشانی عامل انفجار در آتش فشان ها است که باعث پراکندگی مقادیر زیادی از پومیس و خاکستر می شود. آب ثانویه در یک گدازه در اثر تماس با آب های درون حفره ای و به طور کلی آب های زیرزمینی پدید می آیند.

ریولیت، برعکس انتظار که باید در میان منطقه پرلیتی، بر پایه انگاره سرد شدن شتاب زده قرار می گرفت، در کمر پایین جای گرفته است. از این رو چنین نتیجه گیری می شود که پرلیت پی آمد دگرسانی هیدروترمالی ریولیت است. به طور معمولی مقدار اندک آب موجود در ابسیدین، از ماگمای نخستین است حال آنکه پرلیت آب فراوان دارد و باجذب آن پس از پیدایش ماگما، ساخته شده است(Part Magmatic Hydration).

  برای کسب اطلاعات بیشتر جهت تهیه پرلیت مورد نیاز، می توانید از طریق شماره تلفن 3-88385541-021 با ما  تماس حاصل فرمایید .